Żarówki LED – porady, rodzaje i oznaczenia

Technologia LED zyskała w ostatnich latach bardzo dużą popularność i stosuje się ją do różnych celów . Z tego też względu możemy wyróżnić różne rodzaje ledowych żarówek. Poznając je, będziesz mieć możliwość wybrania tych, które idealnie odpowiadać będą Twoim potrzebom. Sprawdźmy zatem typy żarówek LED, poznajmy rodzaje ich gwintów i sprawdźmy, czym charakteryzuje się ta technologia.

Żarówka LED – co to jest?

Żarówki LED, a mówiąc precyzyjniej – lampy LED, to źródła światła, w których wykorzystano diody elektroluminescencyjne. Technologia ta zyskała w ostatnim czasie bardzo dużą popularność, często zastępując tradycyjne żarówki żarowe. Ledowa żarówka ma wiele zalet i okazuje się być bardziej funkcjonalnym źródłem oświetlenia. Do najważniejszych cech żarówek LED zaliczamy:

• błyskawiczny start i świecenie z pełną mocą od momentu włączenia,
• bardzo wysoka sprawność świetlna i większa wydajność oświetlenia LED, niż tradycyjne żarówki żarowe,
• bardzo duża żywotność żarówek LED – nawet kilkadziesiąt lat świecenia,
• doskonałe oddanie barw i możliwość uzyskania światła o różnych barwach,
• bezpieczeństwo użytkowania – żarówki LED nie zawierają toksycznych substancji i nie nagrzewają się,
• bardzo niskie zużycie energii (nawet 90% mniejsze niż w przypadku żarówek tradycyjnych),
• brak wrażliwości na ilość włączeń i wyłączeń,
• wiele rodzajów żarówek LED, co pozwala na znalezienie odpowiednich rozwiązań, niezależnie od potrzeb kupującego.

Budowa żarówki LED

Zanim sprawdzimy, jakie typy żarówek są do naszej dyspozycji, przeanalizujmy budowę żarówek LED – im większą wiedzę zyskasz na temat tego rodzaju źródła światła, tym jego zakup będzie łatwiejszy i skuteczniejszy.

Żarówki LED składają się z 5 podstawowych elementów:

1. źródła światła, a więc diody elektroluminescencyjnej, która została umieszczona na specjalnej podstawie PCB,
2. klosza ochronnego, służącego z jednej strony do rozpraszania światła, a z drugiej ochrony wnętrza przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi,
3. obudowy odprowadzającej ciepło, a więc specjalnego radiatora, który jest niezbędny w żarówkach tego typu,
4. układu zasilającego, w którym dużą rolę odgrywają przetwornice, odpowiednio obniżające napięcie,
5. trzonka żarówki LED– wciskanego albo wkręcanego, który pozwala zamocować ledową żarówkę do różnego rodzaju opraw (gwinty mogą być bardzo różnorodne, o czym w dalszej części artykułu).

Rodzaje żarówek LED

Przyjrzyjmy się podstawowym typom żarówek LED w zależności od podziału.

Podział żarówek LED ze względu na miejsce zastosowania

Pierwszy podział jest prosty – mamy bowiem typu żarówek dedykowane domom oraz innym budynkom, a także oświetleniem typowo samochodowym. Oczywiście większą popularnością cieszą się te pierwsze, jednak coraz powszechniej stosuje się też żarówki LED w pojazdach – zarówno tych, które dopiero schodzą z linii produkcyjnej, jak również użytkowanych przez kierowców od dłuższego czasu.

Podział żarówek LED ze względu na sposób wykorzystania

Żarówki LED mogą pełnić bardzo zróżnicowane role, a ogromna liczba lamp tego rodzaju sprawia, że każdy może znaleźć wśród nich coś odpowiedniego. Dlatego też kolejny podział, jaki proponujemy to ten na żarówki do oświetlenia głównego i dekoracyjnego. Stosowane w domach i biurach, pozwolą uzyskać dowolny efekt, a do najpopularniejszych żarówek tego typu zaliczamy LED-y w kształcie kuli, dające równomierne światło (idealnie nadające się na oświetlenie całego wnętrza), a także spirali, świeczki, rurki, reflektora czy o tradycyjnym kształcie żarówki wolframowej.

Oczywiście warto dodać, że do naszej dyspozycji jest ogromna liczba typów oświetlenia sufitowego LED, które może być wykorzystane zarówno w domu, jak i biurze czy jakimkolwiek innym miejscu. Do tych najczęściej stosowanych zaliczamy:

• plafony i panele LED, które mogą posiadać różne kształty oraz wymiary i które rozmieszczone równomiernie na całej powierzchni sufitu, będą pełnić rolę głównego oświetlenia – powszechnie stosowane w obiektach publicznych, a coraz częściej również w budynkach firmowych, a nawet domach,
• taśmy LED, które można rozmieszczać w dowolny sposób i uzyskiwać spektakularny efekt –tworząc za ich pomocą zarówno oświetlenie główne, jak również dekoracyjne,
• oświetlenie punktowe LED o niewielkiej średnicy, które może być zarówno doskonałą dekoracją pomieszczenia, jak również jego głównym sposobem oświetlenia.

Podział żarówek LED ze względu na zastosowane materiały i barwę

Kolejny podział to ten, który wyróżnia różne rodzaje żarówek LED pod kątem zastosowanych w nich materiałów, a co za tym idzie – uzyskanej barwy światła.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, technologia LED daje w tej kwestii ogromne możliwości, umożliwiając uzyskiwanie spektakularnego i bardzo zróżnicowanego efektu. O barwie decyduje przede wszystkim skład chemiczny zastosowanego materiału, a podstawowe rozwiązania stosowane w lampach LED to:

• arsenek glinowo-galowy (AlGaAs) – barwa czerwona
• fosforek glinowo-galowy (AlGaP) – barwa zielona
• glino-galo fosforek indu (AlGaInP) – barwa pomarańczowa, żółta i pomarańczowo-czerwona,
• fosforo-arsenek galu (GaAsP) – barwa czerwona, pomarańczowa i żółta,
• fosforek galu (GaP) – barwa czerwona, żółta i zielona,
• azotek galu (GaN) – barwa zielona i niebieska,
• azotek indowo-galowy (InGaN) – barwa niebieska i niebiesko-zielona,
• selenek cynku (ZnSe) – barwa niebieska,
• diament – promieniowanie nadfioletowe,
• azotek glinu (AlN), azotek glinowo-galowy (AlGaN) – promieniowanie bliskie nadfioletowemu.

Podział oświetlenia LED ze względu na moc

Ostatni proponowany przez na podział na typy żarówek LED to ten dotyczący ich mocy – te mogą być bardzo różnorodne. Jak wspomnieliśmy wcześniej, żarówki LED są dużo wydajniejsze od tych tradycyjnych, dlatego warto nauczyć się przeliczać ich moce. Pomoże Ci w tym poniższa tabelka.

Moc tradycyjnej żarówki	Moc żarówki LED	Ilość lumenów
25 W	2-3 W	200-250
40 W	4-5 W	300-500
75 W	8-10 W	800-1100
150 W	15-25 W	Powyżej 2100

Podział ze względu na typy gwintów żarówek

Podstawowy podział to ten na gwinty wciskane i wkręcane, jednak wśród nich znajdują się trzonki o różnych średnicach. W Polsce najczęściej korzysta się z dwóch rodzajów trzonków żarówek LED – dużych (E27), które stosuje się zarówno do oświetlenia głównego, jak i dekoracyjnego oraz małych (E14), idealnych do różnego rodzaju lamp i żyrandoli.

Oczywiście to nie wszystko – w sklepach znajdziesz też inne gwinty żarówek, w tym E10, E40 i wiele innych. Liczba znajdująca się przy literze E oznacza średnicę gwintu (E40 = średnica 40 cm).

Oznaczenia żarówek LED

Chcąc zakupić odpowiednie rodzaje żarówek LED, bardzo istotne jest również zapoznanie się z ich oznaczeniami. Tych jest bardzo dużo, a do najważniejszych zaliczamy:

• rodzaj barwy światła (biała ciepła, dzienna, zimna),
• strumień świetlny (lm),
• pobór mocy (W),
• napięcie zasilające (V),
• częstotliwość prądu (Hz),
• rodzaj gwintu żarówki (Exx),
• temperatura barwy (K), określająca jak ciepłe jest dane światło,
• żywotność (h), wskazująca jak długo działać będzie żarówka,
• klasa energetyczna (A), określająca ekonomiczność żarówki,
• wskaźnik oddawania barw (Ra), czyli naturalność światła (0-100, gdzie 100 to maksymalne odwzorowanie światła słonecznego),
• ilość włączeń i wyłączeń,
• czas potrzebny do osiągnięcia 60% jasności.

Oczywiście to nie wszystko – zwróć też uwagę, czy kupowana żarówka LED jest ekologiczna (charakterystyczny liść), posiada certyfikat Unii Europejskie (CE) czy też jakie jest miejsce jej zastosowania (np. wewnętrzne – symbol domu). Im dokładniej poznasz oznaczenia, a także poszczególne wartości, tym łatwiej będzie Ci postawić na wysokiej jakości produkt, który będzie dostosowany do konkretnych potrzeb i miejsca.

Jak wybrać najlepsze żarówki LED?

Jak widać rodzajów i pojęć związanych z oświetleniem LED jest naprawdę dużo, dlatego ich wybór nie musi należeć do najłatwiejszych. Warto więc dokładnie poznać charakterystykę produktu, a w razie jakichkolwiek wątpliwości, poradzić się specjalisty – np. w sklepie z oświetleniem. Może od tego zależeć Twój codzienny komfort – nieodpowiednio oświetlone pomieszczenie nie będzie wystarczająco funkcjonalne i estetyczne, dlatego warto zwrócić na tę kwestię szczególną uwagę!